Reisziekte is een veel voorkomende aandoening die ontstaat tijdens het reizen met verschillende vervoermiddelen. Het is het gevolg van verwarring in het evenwichtsorgaan in het binnenoor, wanneer er tegenstrijdige signalen worden ontvangen van de ogen, het evenwichtsorgaan en andere zintuigen. Deze zintuiglijke verwarring ontstaat doordat het lichaam beweging voelt die niet overeenkomt met wat de ogen waarnemen.
De belangrijkste oorzaak van reisziekte is de onregelmatige beweging van voertuigen die het evenwichtsorgaan in de war brengt. Dit kan gebeuren bij autoziekte tijdens bochtige ritten, zeeziekte op schepen door de golfbeweging, of vliegtuigziekte door turbulentie en veranderingen in hoogte.
De symptomen kunnen al binnen enkele minuten na het begin van de reis optreden, vooral bij gevoelige personen. Bij langere reizen kunnen de klachten geleidelijk toenemen tot ze ondraaglijk worden. Het is belangrijk om tijdig maatregelen te nemen voordat de symptomen volledig ontwikkeld zijn.
De eerste tekenen van reisziekte zijn vaak subtiel maar herkenbaar. Vroege waarschuwingssignalen zijn een gevoel van ongemak in de maagstreek, toegenomen speekselproductie, en plotseling zweten. Deze tekenen gaan meestal vooraf aan de meer uitgesproken symptomen en bieden de mogelijkheid om preventieve maatregelen te nemen.
De hoofdsymptomen van reisziekte omvatten misselijkheid, braken en duizeligheid. Deze klachten kunnen snel in intensiteit toenemen en de reis zeer onaangenaam maken. Naast deze kernklachten ervaren veel mensen ook hoofdpijn, extreme vermoeidheid en opvallende bleekheid van de huid.
Kinderen uiten reisziekte vaak anders dan volwassenen. Zij worden meestal stiller, klagen over buikpijn en hebben minder trek in eten of drinken. Volwassenen ervaren doorgaans meer bewust de misselijkheid en kunnen beter aangeven wat ze voelen. Zeer jonge kinderen kunnen onrustig worden en meer huilen zonder duidelijke oorzaak.
Medische hulp is nodig wanneer de symptomen extreem hevig zijn, lang aanhouden na het reizen, of gepaard gaan met hoge koorts. Ook bij herhaaldelijk braken met tekenen van uitdroging is professionele zorg aangewezen.
In België zijn verschillende effectieve medicijnen verkrijgbaar voor de behandeling en preventie van reisziekte. Deze geneesmiddelen werken door het evenwichtsorgaan in het binnenoor te beïnvloeden of de signalen naar de hersenen te blokkeren die misselijkheid veroorzaken.
Dimenhydrinaat is een van de meest gebruikte middelen tegen reisziekte en is verkrijgbaar onder merknamen zoals Dramamine en Nausicalm. Dit antihistaminicum werkt preventief en moet idealiter 30-60 minuten voor vertrek worden ingenomen. Cinnarizine, bekend van merken als Stugeron en Arlevert, is eveneens receptvrij verkrijgbaar en heeft een langere werkingsduur van 6-8 uur.
Meclizine preparaten bieden een alternatief voor mensen die minder last willen hebben van slaperigheid, hoewel deze bijwerking nog steeds kan optreden. Voor wie houdt van natuurlijke oplossingen, zijn gember supplementen een bewezen effectief alternatief zonder de bijwerkingen van synthetische medicijnen.
Scopolamine pleisters (Scopoderm TTS) zijn alleen verkrijgbaar op voorschrift van een arts. Deze pleisters worden achter het oor geplakt en bieden tot 72 uur bescherming tegen reisziekte, wat ideaal is voor langere reizen.
Bij het gebruik van reisziektmedicatie moet u rekening houden met verschillende factoren:
Vraag altijd advies aan uw apotheker over het meest geschikte medicijn voor uw specifieke situatie en reisplannen.
De juiste voorbereiding kan reisziekte effectief voorkomen. Begin met het kiezen van een strategische zitplaats: in de auto voorin naast de bestuurder, in vliegtuigen boven de vleugels, op schepen midscheeps en in treinen in de rijrichting. Deze posities bieden de meeste stabiliteit en minste beweging.
Uw voeding speelt een cruciale rol in preventie. Eet 2-3 uur voor vertrek een lichte maaltijd en vermijd vette, kruidige of zware gerechten. Drink voldoende water, maar beperk alcohol en koffie. Gember, in de vorm van thee of koekjes, kan natuurlijke verlichting bieden.
Deze eenvoudige maatregelen kunnen het verschil maken tussen een comfortabele reis en een vervelende ervaring met misselijkheid en braken.
Kinderen en zwangere vrouwen hebben specifieke behoeften bij reisziekte. Voor kinderen gelden strikte leeftijdsgrenzen: de meeste anti-reisziektemedicijnen zijn pas geschikt vanaf 2 jaar. Dimenhydrinaat kan vanaf 6 jaar worden gebruikt, terwijl scopolamine-pleisters alleen voor volwassenen bestemd zijn.
Zwangere en borstvoedende vrouwen moeten extra voorzichtig zijn met medicijnen. Gember en acupressuur-polsbandjes zijn veilige alternatieven. Sommige antihistaminica kunnen tijdens zwangerschap gebruikt worden, maar altijd na overleg met de arts of apotheker.
Voor kinderen zijn er speciale siropen, kauwtabletten en zelfs kinderpleisters beschikbaar. De dosering moet altijd afgestemd worden op het gewicht van het kind. Natuurlijke alternatieven zoals gemberkoekjes of afleiding door spelletjes kunnen ook effectief zijn.
Raadpleeg altijd uw apotheker voor advies over de meest geschikte optie voor uw specifieke situatie, vooral bij zeer jonge kinderen of tijdens zwangerschap.
Hoewel reisziekte meestal mild en tijdelijk is, zijn er situaties waarin professioneel medisch advies noodzakelijk is. Neem contact op met uw arts wanneer symptomen langer dan 24 uur aanhouden na de reis, of wanneer er sprake is van ernstige uitdroging door aanhoudend braken.
Ga naar de apotheker wanneer vrij verkrijgbare medicijnen onvoldoende werken, of als u twijfelt over mogelijke interacties met uw huidige medicatie. Dit is vooral belangrijk bij gebruik van bloedverdunners, antidepressiva of medicijnen voor hoge bloeddruk.
Mensen met onderliggende aandoeningen zoals epilepsie, hartproblemen of vestibulaire stoornissen hebben aangepaste behandeling nodig. Uw apotheker kan persoonlijk advies geven over de beste preventieve maatregelen en medicijnkeuzes voor uw specifieke gezondheidssituatie, zodat u zorgeloos op reis kunt.
